Іштің шаншуы – -көптеген жас ата-аналар үшін босанғаннан кейінгі алғашқы ауыр сынақ. Ана сүтімен тамақтанатын кезде баланың жағдайын жеңілдету үшін анасының тамақтануын түзету керек. Егер нәресте жасанды тамақтандырылса, онда оған оңай сіңетін және ауырсыну белгілерін жеңілдететін қолайлы қоспаны таңдайды.
Іштің шаншуы деген не?
Іштің шаншуы – бұл кенеттен басталып, аяқталатын және денсаулығына әсер етпейтін нәрестенің жылау, қатты мазасыздық кезеңдері. Қалған уақытта бала өзін жақсы сезінеді, жақсы тамақтанады және қатты ұйықтайды, қалыпты салмақ қосып, жас нормаларына сәйкес дамиды.
Әдетте шаншу кешке, көбінесе тамақтанған кезде немесе одан кейін пайда болады. Бала омыраудан немесе бөтелкесінен бас тартып, аяқтарын қысып алып, қызарып, қатты жылай бастайды. Емізік те, тербету де оны тыныштандыруға көмектеспейді.
Іштің шаншуы туғаннан екі аптадан кейін басталуы мүмкін. Үш–төрт айға дейін балалардың көпшілігі ол кезеңнен «өтеді»: асқорыту жүйесі жетіліп, осындай ауыр бұзылыстарсыз жұмыс істей бастайды. Сирек жағдайларда нәресте төрт-бес айға дейін шаншудан қиналуы мүмкін.
Іш шаншуы неліктен пайда болады?
Баланың ас қорыту жүйесі алғашқы айларда жетілуін жалғастыра береді: оған пайдалы микроағзалар қоныстанады, ол ас қорыту ферменттерін қажетті мөлшерде шығаруды үйренеді – тәуелсіз, құрсақтан тыс өмірге «бейімделеді».
Қоспаның іш шаншуын тудырмауы үшін оның құрамында 5 компонент болуы керек:
Гидролизденген ақуыз – ішінара ажыратылған сарысу ақуызы. Сарысуы ақуызы – ана сүтіндегіге ұқсас. Құрғақ қоспалар жасалатын сиыр сүтінің ақуыз молекулалары ірі. Сондықтан қоспадағы тұтас ақуыз нәрестенің жетілмеген ас қорыту жүйесінің қорытуы үшін ауыр болады. Егер молекула «бөліктерге» – пептидтерге бөлінсе, онда ақуыз оңай сіңеді. Бұған ақуыз гидролизі реакциясы арқылы қол жеткізуге болады.
Пробиотиктер – пайдалы микроағзалар: лактобактериялар, бифидобактериялар – қалыпты жағдайда ішекке қоныстанып, ас қорытуға көмектеседі. Баланың өзіндік ішек микрофлорасы басында әлсіз қалыптасуы мүмкін, әсіресе егер нәресте кесар тілігі арқылы туылса немесе анасы дұрыс тамақтанбаған болса. Сүт қоспасындағы пробиотик нәрестенің өзіндік микробиотасы жетіспеушілігінің орнын толтыруға көмектеседі.
Пребиотиктер – бұл адамның ас қорыту жүйесінің өз ферменттерімен сіңірілмейтін, бірақ ішекте тұратын микрофлораның қорегі ретінде қызмет ететін тамақ компоненттері. Пребиотиктер – галактоолигосахаридтер мен фруктоолигосахаридтер немесе олардың комбинациясы. Пребиотиктер көбінесе шаншумен бірге болатын іш қатудың алдын алуға көмектеседі.
Лактозаның – сүт құрамындағы көмірсулардың азайтылған мөлшері. Лактаза ферменті ішектегі лактозаны өңдеуге көмектеседі. Бірақ өмірінің алғашқы апталарында нәрестеде фермент көбінесе жеткіліксіз бөлінеді, сондықтан лактозаға төзбеушілік немесе лактаза жеткіліксіздігі болуы мүмкін. Бұл іштің кебуі, көбіктенетін сұйық нәжіс, газдың пайда болуының жоғарылауымен көрінеді. Яғни, қоспадағы лактоза мөлшері жоғары болған кезде, нәрестенің ауырсыну сезімдері тек қана күшейетін болады.
Сүт майынан жасалған пальмитин қышқылы. Кейбір қоспаларда сүт майының орнына пальма майы пальмитаттың көзі болып табылады, бірақ ол баланың іш қатуын тудырады және шаншуды одан сайын күшейтеді.
Сонымен, іш шаншуы болғанда қоспаны таңдаған кезде, мыналарды ескеру қажет:
Іштің шаншуы – бұл ауру емес, бірақ ол бала мен ата-ана үшін ауыр өтеді, өйткені ол баланың жылауы мен мазасыздығының ұзақ кезеңдерімен көрінеді.
Іштің шаншуын баланың ас қорыту жүйесінің жетілмегендігі тудырады. Дұрыс таңдалмаған қоспадан шаншу күшейеді.
Іштің шаншуына қарсы «дұрыс» қоспада гидролизденген ақуыз, пробиотиктер мен пребиотиктер, лактозаның азайтылған мөлшері және пальмитин қышқылының көзі ретінде сүт майы болуы керек.
4,4
