Бала ішінің шаншуын қалай білуге болады?

Ата-аналардың жаңа туған нәрестенің ішек шаншуымен алғашқы танысуы көбінесе дәрігердің шақыруына айналады. Әдетте тыныш балалары кенеттен бірнеше сағат бойы айқайлай бастайды. Оны тербетіп ұйықтату да, тамақтандыру да мүмкін емес. Дүрбелең пайда болады. Осындай сәттерде нәрестеге көмектесу үшін нәресте шаншуы деген не екенін, оны қалай тануға болатынын және шаншудың көріністерін ауыр аурулардың белгілерінен қалай ажыратуға болатынын түсіну керек..

Нәресте ішінің шаншуы – жаңа туған сәбилердің себепсіз мазасыздығының кенеттен пайда болуы. Бұл баланың ас қорытуының функционалдық бұзылуы. Басқаша айтқанда, олар ауруға немесе дене мүшелерінің дұрыс құрылымауына байланысты емес, ал баланың асқазан-ішек жолдарының жас ерекшеліктеріне байланысты.

Сәби ішінің шаншуы – бұл ауру емес. Ол толығымен сау болып туған нәрестелерде де болады. 
Ішек шаншуы әр бесінші жаңа туған нәрестеде болады. Неліктен олардың кейбір нәрестелерде кездесетіні, ал басқаларда болмайтыны әлі толық анықталған жоқ. Бірақ баланың жағдайын нашарлататын себептер бар. Егер бала емізетін ана ұн тағамдарын, тәттілерді, шикі көкөністер мен жемістерді, сүт өнімдерін көп жесе, шаншу пайда болуы мүмкін. Соңғысы, егер жаңа туған нәрестенің сиыр сүтінің ақуызына аллергиясы болса, шаншу тудыруы мүмкін.
Жасанды тамақтандырылатын нәрестелерде шаншу дұрыс таңдалмаған қоспадан туындауы мүмкін. Сондай-ақ қиын босанудан кейінгі, кесар тілігінен кейінгі нәрестелер де қауіп тобына кіреді. 

Нәрестенің іші әртүрлі себептермен ауруы мүмкін. Кейде бұл шаншудан болмауы мүмкін. Нәрестенің шаншуы бар деп сенімді айту үшін бірнеше белгінің бар екеніне көз жеткізу керек:

• баланың жасы 2-4 аптадан асқан және 5 айға толмаған;
• нақты себепсіз жүйелі түрде кенеттен жылай бастап, бұл ұзақ уақытқа созылып, бір мезгілде тоқтап қалады;
• шаншу кешке қарай басталады;
• бала аяқтарын бүгіп алады, оларды бұлғаңдатады, беті қызарады, іші қатты болады, газдар шыққаннан кейін біраз уақыт жеңілдік пайда болады.
 

• Ерте ме, кеш пе, іштің шаншуы өздігінен басылса да, шаншу ұстап қалған кезде нәресте қиналады. Оның жағдайын жеңілдетуге тырысуға болады:
  • бала емізетін ана бірнеше апта бойы сүт пен қышқыл сүт өнімдерінен бас тартып, шаншудың азайғанын бақылап отыруы керек;
  • сонымен бірге ол іштің кебуі мен ішектерде ашу процесін тудыратын тағамдарды аз жеуі керек;
  • тамақтандырған кезде нәрестенің сүтпен аз ауаны жұтуын қадағалау керек: оны омырауға дұрыс салу және тамақтанғаннан кейін бірнеше минут тік ұстау қажет;
  • тамақтану алдында жаңа туған нәрестені ішіне жатқызу керек, бұл жаттығу іштің қабырғасын нығайтады және шаншудың алдын алады;
  • іш шаншыған кезде баланың ішінен сағат тілі бағытында аздап сипалауға, тізелерін кезек-кезекпен бүгіп, аяқтарын ішке қарай басуға болады – бұл газдардың кетуіне көмектеседі;
  • баланың анасымен «терінің теріге жанасуы» арқылы байланысы және құрғақ жылу – баланың жылытқышы, жылы жаялық ауырсынуды жеңілдетеді; 
  • шаншу стресс аясында күшейе түседі, сондықтан балаңызға тыныш жағдай жасаңыз, онымен ұрыспаңыз, дауыс көтермеңіз, ашу немесе мазасыздық көрсетпеңіз.

Егер жаңа туған нәресте қолдан тамақтандырылса, шаншу пайда болған кезде дәрігермен нәрестеге қолайлы сүт қоспасын таңдауды талқылауға болады. Қаймағы алынбаған сүт ақуызы бар әдеттегі қоспаны «комфорт» тобының қоспасына немесе қышқыл сүт қоспасына ауыстыру керек.

Мұндай қоспаларда сиыр сүтінің ақуызы ішінара гидролизденеді немесе ферменттеледі, яғни ажыратылады, бұл баланың жетілмеген ас қорыту жүйесінің сіңіруін жеңілдетеді. Сонымен қатар бұл қоспаларға пробиотиктер қосылады, бұл баланың ішектерін пайдалы микрофлорамен толтыруға және патогендік – ауру тудырушы бактерияларды жоюға көмектеседі. Жаңа қоспаны енгізу тәсілі жөнінде педиатрдан кеңес алуды ұмытпаңыз, онымен порция мөлшері мен тәуліктік мөлшерін талқылаңыз.