Tug‘ruqdan oldin deyarli barcha homilador ayollarda qondagi gemoglobin darajasi pasaygan bo‘ladi, rossiyalik bo‘lajak onalarning qariyb yarmida esa qon tahlili erta muddatlarda ham gemoglobin darajasi pastligini ko‘rsatadi. Nega aynan shu ko‘rsatkich shifokorlarni tashvishga soladi va u me’yorda bo‘lishi uchun nima qilish kerak? Keling, bu masalalarni batafsil ko‘rib chiqaylik.
Odatdagi holatda 40 yoshgacha bo‘lgan ayollar uchun gemoglobin me’yori 120-140 g/l bo‘lsa, homilador ayollar uchun me’yorning chegara qiymatlari biroz pastroq hisoblanadi. Homiladorlik davrida gemoglobin darajasi tabiiy sabablar tufayli pasayadi. Bu davrda ayollarda qon hajmi 30 foizdan ko‘proqqa ortadi. Temirning sarfi ortadi, chunki platsenta shakllanib o‘sadi, homilaning qon aylanish sistemasi shakllanadi va rivojlanadi.
Homiladorlik paytida gemoglobin me’yorining quyi chegarasi 110 g/l hisoblanadi. Homilador ayolda gemoglobin miqdori 109 g/l bo‘lsa, unga yengil darajali kamqonlik tashxisi qo‘yiladi va temir dori-darmonlari buyuriladi.
Gemoglobin miqdori 89-70 g/l oralig‘ida bo‘lsa, o‘rta darajali kamqonlikni, 70 g/l dan past bo‘lsa, og‘ir darajali kamqonlikni ko‘rsatadi. Og‘ir kamqonlikka chalingan homilador ayollar shifoxonada davolanishlari kerak bo‘ladi.
Homiladorlik paytida anemiya (kamqonlik) qanday namoyon bo‘ladi?
Anemiya - qonda qizil tanachalar - eritrotsitlar, ya’ni gemoglobin miqdori kamayib ketadigan holat. Homiladorlik paytidagi kamqonlikning xavfi shundaki, uning belgilarini toksikoz alomatlari deb o‘ylash oson: haddan tashqari charchash, uyquchanlik, oqargan teri, ishtahaning yo‘qligi, xotiraning pasayishi, asabiylashish, nafas qisilishi, ba’zan quloqlarda shovqin - bularning barchasi homiladorlik manzarasiga juda mos keladi, shunday emasmi? Shu bilan birga, kamqonlikning yengil darajasi umuman simptomsiz o‘tishi mumkin.
Aynan shu sababdan, qondagi gemoglobin darajasini nazorat qilish uchun ayolga homiladorlik paytida uch marta umumiy qon tahlili buyuriladi. Agar kamqonlik tashxisi tasdiqlansa, dinamikada kuzatish uchun tahlil ko'proq buyuriladi.