Nima uchun bola kechasi aylanadi

Charchagan ona uchun kichkintoyining qattiq uyqusidan ko’ra ko’proq baxt yo’q. Va endigina mudraganida esa bolaning yomon uxlashidan, uning uyqudagi aylanishlaridan har daqiqada uyg’onishdan ko’ra kattaroq azob yo’q. Nima uchun bolalar tunda aylanishadi va bolani tinchroq uxlashi uchun nima qilish kerak? Javob izlaymiz.

Bolaning uyqusida aylanishining sabablari turli xil bo’lishi mumkin: zararsizidan shifokorga murojaat qilishni talab qiladiganigacha. Ularni quyidagi asosiy guruhlarga birlashtirish mumkin:

• Qondirilmagan fiziologik ehtiyojlar. Kichkintoy ovqatlanish yoki ichishni istasa, bezovta uxlashi mumkin. Tuvakka o’rgangan bolalar, agar ular hojatxonaga borishni xohlasalar, tushlarida aylanishlari mumkin. Agar oldida onasini sezmasa, bola xavotirga tushishi mumkin: xavfsizlik va kattalarning himoyasiga bo’lgan ehtiyoj ham chaqaloq uchun muhimdir.

• Noqulay uyqu sharoitlari. Agar isib ketsa yoki sovuq qotsa, choyshabda mayda ushoqlar bo’lsa yoki qo’pol burma hosil bo’lsa, taglik to’la bo’lsa, bola uyqusida aylanadi. Bundan tashqari, yotoqxonadagi juda quruq yoki juda nam havo normal uyquga xalaqit berishi mumkin.

• O’zini yomon his qilish. Bola kasal bo'lishni boshlaganda, hatto kasallikning tashqi belgilari hali sezilmasa ham, kechalari yaxshi uxlamaydi, g'imirlaydi. Sanchiq, mushak og’rig’i, tish og’rig’i, burun bitishi, atopik dermatit, gelmintozda qichishish qattiq uyquga xalaqit beradi. Keskin o’sish davrida bolalar yomon uxlashlari kuzatilgan.

• Ortiqcha hissiy yuklama. Agar kun davomida va ayniqsa yotishdan oldin kichkintoy bolalar bayramidan, multfilmlarni tomosha qilishdan, mehmonlarning kelishidan juda ko’p taassurotlar olgan bo’lsa, uning uyqusi bezovtali bo’ladi. Bola oiladagi doimiy mojarolar, janjallar fonida ham yomon uxlaydi.

• Kundalik tartibning buzilishi. Agar bolaning kun tartibi tuzilmagan bo’lsa, u ortiqcha charchaydi yoki aksincha, kun davomida juda ko’p uxlaydi, kunduzi kech uxlasa - bularning barchasi tungi uyqu sifatiga ta`sir qilishi mumkin. 

Agar bola tushida notinch bo’lsa, bu normalmi yoki yo’qligini tushunish uchun uning yoshini hisobga olish kerak.

Bola bir oylik, tushida aylanadi

Bir oylik bola, albatta, hali so'zning to’liq ma'nosida aylana olmaydi. Ammo u qo'llarini silkitishi, oyoqlarini qimirlatishi, boshini aylantirishi, hiqillab yig’lashi mumkin. Ko’pincha bu normal holat. Yosh bolalarda, kattalarnikidan farqli o’laroq, tez - yuzaki uyqu fazasi ustunlik qiladi, shuning uchun bola eng kichik qo’zg’ovchi narsalarga ta`sirchan bo’ladilar. Tez va sekin uyqu fazalari bir-birini almashtirganda, chaqaloqlar uyg’onishi mumkin. Aytgancha, kattalar ham uyg’onadilar, lekin ko’pincha ular bu uyg’onishlarni eslamaydilar. Chaqaloqlar esa hali uyqu fazalarini mustaqil ravishda “birlashtira olmaydilar”, ya`ni yana tinch uxlab qololmaydilar. Ular kattalarning yordamiga muhtoj: onaning ko’kragi, yoqimli so’zlar, yelkasiga urib qo’yish, silash.

Bola bir yoshda, kechasi aylanadi

Bir yoshda chaqaloqlar tun bo’yi uyg’onmay uxlashlari mumkin, ammo ular ovqatlanish uchun uyg’onishlari mumkin – ayniqsa emizikli bolalar. Agar notinch uyqu lavhalari tez-tez uchramasa, unda buning hech qanday yomon tomoni yo’q. Xona issiq yoki dim emasligiga, chaqaloq sog’lom ekanligiga ishonch hosil qilishingiz kerak, uning tagligi, kiyimi va to’shagi joyidami-yo‘qmi tekshirib ko‘rish kerak, ehtimol, tunning qolgan qismini tinch va osoyishta o’kazish uchun yetarli bo’ladi.  Biroq, agar bola uyqusida doimo aylanib yotsa, uyqu sifati uning kunduzgi holatiga ta’sir qilsa, albatta pediatr bilan maslahatlashish va zarur bo‘lsa, qo‘shimcha tekshiruvga yo‘llanma olish kerak.

Agar siz kichkintoyning sog’lom ekanligiga va uning sog’lig’i bilan bog’liq muammolar tundagi bezovtalikka sabab emasligiga amin bo’lsangiz, unga yaxshi uxlash uchun sharoit yaratishga harakat qiling:

• Kun davomida bolangizni yetarli jismoniy faollik bilan ta`minlang. U bilan toza havoda ko’proq sayr qiling, astoydil yugurishga va sakrashga imkon bering, lekin yotishdan oldin emas. Haddan tashqari qo’zg’alish va ortiqcha charchash, harakatsizlik kabi qattiq uyquga zarar yetkazadi.

• Yotoqxonasini tayyorlang: xonani shamollatib, isitkichni kamaytiring, agar kerak bo’lsa (yaqqol quruq havoda) namlagichni yoqing.

• Karavotda choyshab tekis, burmalarsiz ekanligiga, to’shakda begona narsalar: o’yinchoqlar, ortiqcha yostiqlar va boshqalar yo’qligiga ishonch hosil qiling.

• Agar xona salqin bo’lsa va bola kechasi ustini ochib yotsa, unga pijama kiydiring. Agar xona issiq bo’lsa, ortiqcha kiyim kerak emas.

• Multfilmlarni tomosha qilish va ko’ngilochar tadbirlarni dozalang. Gadjetlarni yotishdan bir-ikki soat oldin olib qo’ying. Xonadagi yorug’lik darajasini asta-sekin kamaytiring, tovushlarni pasaytiring. Tinch o’yinlarga o’ting. Hayotning birinchi yilidagi chaqaloqlar uchun uxlatadigan oq shovqinni yoqish mumkin.

• Marosimlar uyquga yaxshi tayyorlaydilar: iliq vanna, yengil massaj, ertak, sevimli o’yinchoq.    

• Agar kichkintoy tagliklarda uxlasa, ularning sifatida tejamang. Quruqlikni uzoqroq ushlab turadigan kuchaytirilgan yutish qatlamiga ega bo’lgan maxsus tungi tagliklar mavjud. 

• Shuningdek, taglik uchun kremini to’g’ri tanlash ham muhimdir. Quruq terining oldini olish uchun parvarish kosmetikasini tanlang.
   

Kichkintoy kechasi ayniqsa qattiq g’imirlashiga sabab bo’lgan omillar yoki hodisalarga e`tibor bering va kelajakda bolani ulardan himoya qilishga harakat qiling.