Баланы емшектен шығарудың ең дұрыс және оңай жолы

Шығару уақытын таңдау

Жыл мезгілі мен баланың даму кезеңі

Баланы емшектен шығаруда жыл мезгілінің рөлі аса жоғары емес. Себебі, нәресте мен анасы кез келген уақытта дайын болған жағдайында шығаруға болады. “Баланы жаз мезгілінде емшектен шығаруға болмайды, бала көп шөлдейді” - деген кенінен тараған пікір бар, дегенмен емшектен шығару кезінде ана сүтінің орнына қосымша тағамдар, балама сүт немесе су енгізу баланың сұйықтық қажеттілігін толықтырады.

Емшектен шығару үшін қолайлы жағдайлар

Дүниежүзілік денсаулық сақтау ұйымының ұсынысы бойынша баланы 6 айлыққа дейін тек ана сүтімен тамақтандыру керек деп саналады. Ана сүті дәрумендерге қалай бай екенін және  барлық қажетті қоректік заттарды қамтамасыз ететін білеміз. Кейіннен қосымша тағамдарды енгізіп, баланы емізу екінші жасына дейін немесе одан да ұзақ мерзімге сақталуы мүмкін.
Баланың осы уақытта  ішек инфекциясымен және де басқа аурулармен  ауырып қалмай, басқа тағамдарға беімделіп - қосымша тамақ немесе балама сүтке үйретіп шығару керек. Сонымен қатар, нәрестенің физикалық және психологиялық дамуының дұрыс кезеңі маңызды.

Баланы емшектен шығарудың дұрыс әдістері

Баланы емшектен шығарудың ең дұрыс және қауіпсіз тәсілі - ол бұл баланы біртіндеп жаңа тағамдар мен сұйықтықтарға үйретіп, эмоционалды қолдауды сақтай отырып, оған стресс тудырмайтындай етіп жүзеге асыру қажет. Ал бұл процесстің әдісін әрине әрбір ана өзі таңдап көреді.

Біртіндеп азайту әдісі

Күнделікті емізу санын азайту

Әр күні емізудің біреуін қысқартып, оның орнына қосымша тамақ немесе балама сүт енгізіледі, бұл баланың жаңа режимге бейімделуіне көмектеседі. Бұл процесс әдетте 2-4 аптаға созылуы мүмкін.

Түнгі емізуді тоқтату

Алдымен баланың түнде емізуді азайту қажет, яғни әр түн сайын біртіндеп баланы емізуді қысқартып, оның орнына суды немесе балама сүтті ұсынуға болады. Бұл процессті 1-2 апта ішінде жүзеге асыруға болады.

Ауыстыру әдісі

Емшектегі тамақтануды бөтелкемен немесе басқа тағаммен алмастыру

Баланы қанша рет емізу керек екенін әрбір ана шешеді. Дегенмен, баланы емшектен шығару тура келгенде еміп жүрген баланы басқа тағамдарға ауыстыруға да болады. Егер бала 1 жастан асқан болса, оған түнде тәтті компоттар, кефир немесе сиыр сүті сияқты өнімдерді ана сүтіне алмастыру ұсынылмайды. Оның орнына, баланы жаңа ұйқы режиміне үйретіп, түнгі тамақтандырусыз әрі қарай ұйықтауға дағдыландыру қажет. 1 жасқа толмаған балаларға түнгі тамақтандыруды олардың жасына сәйкес 1-2 рет бөтелкедегі қоспамен алмастыруға болады.

Жаңа тағам түрлерін енгізу

Баланы емшектен шығарғанда жаңа тағамдарды біртіндеп, бұрыннан таныс және жеңіл қорытылатын өнімдерден бастап енгізу керек. Асқазанның бейімделуіне уақыт беру үшін әр жаңа тағамды 3-5 күн аралығында қосқан жөн.

"Суық түрдегі" шығару әдісі

Тез және біржолғы тоқтату

Емшектен бірден және тез айыру баланың да, ананың да денсаулығына кері әсер етуі мүмкін, өйткені бұл бала үшін эмоционалдық күйзеліс тудырып, ананың сүт бездерінде ауырсыну мен ісіну туғызуы мүмкін. Егер белгілі бір себептерге қарсы емдеуден бас тартып шұғыл тоқтату қажет болса, баланы жұбату мен көңілін бөлу әдістерін қолдану керек.

Әдістің артықшылықтары мен кемшіліктері

Артықшылықтары ретінде баланың жаңа жағдайға жылдам бейімделуі, ананың уақытын үнемдеуі және емшекке тәуелділікті бірден тоқтату мүмкіндігін атауға болады. Алайда, бұл әдіс бала үшін бір үлкен стресс тудырып, ұйқы мен тәбеттің бұзылуына әкеліп, эмоционалдық тұрақсыздыққа әсер етуі ықтимал. Сонымен қатар, ана үшін физикалық жайсыздықтар – кеуде ісінуі, ауырсыну және мастит қаупі туындауы мүмкін.

Психологиялық аспектілері

Емшектен шығару баланың қауіпсіздік сезіміне әсер етіп, мазасыздық, жылау және ұйқының бұзылуын тудыруы мүмкін. Аналар үшін де бұл эмоционалды қиындық туғызуы мүмкін, себебі ол баламен ерекше байланыстың өзгеруін сезінуі мүмкін, сондықтан оған да психологиялық қолдау қажет.

Баланың эмоциялық реакциялары

Баланың тыныштығын сақтау жолдары

Баланы емшектен шығарғанда, оның эмоционалдық жай-күйін сақтау үшін жаңа тәртіпке бейімделу кезеңінде сабырлы және сүйіспеншілікпен қарау маңызды. Сонымен қатар, баланың қажеттіліктерін түсініп, оны қолдау үшін уақытында қажетті күтімді көрсету қажет.  

Балаға қосымша назар аудару

Анасының жылулығы мен қамқорлығын сезінуі, баланың өзін қауіпсіз және сүйікті сезінуіне ықпал етеді. Және де балаға жаңа ойындар немесе жаңа кітаптар көрсетіп назарын аударуға болады.

Ананың эмоциялық күйі

Гормоналды өзгерістер мен көңіл-күйдің ауытқуы

Ананың денесінде болған өзгерістердің себебі - бала емізу кезінде бөлінетін окситоцин мен пролактин деңгейінің төмендеуі. Бұл гормондар ана мен бала арасындағы байланысты нығайтуға көмектеседі, ал олардың деңгейі төмендегенде көңіл-күйдің ауытқуы, депрессия не ашуланшақтық пайда болуы мүмкін.

Қолдау және өзіне күтім жасау

Ананы қолдау оның стресске қарсы тұруына, психологиялық жағдайын жақсартуға көмектеседі. Сонымен қатар, өзіне күтім жасау анаға физикалық және эмоционалдық күш-жігерін қайта қалпына келтіруге мүмкіндік береді, бұл баламен қарым-қатынасты жақсартуға ықпал етеді.

Емшектен шығару кезіндегі қиындықтар және оларды жеңу жолдары

Емшектен шығару кезінде ана үшін ең басты қиындықтардың бірі гормоналды өзгерістер мен психологиялық ауытқулар болуы мүмкін. Сонымен қатар, баланың жаңа тамақтану тәртібіне және ұйқы режиміне бейімделуі ананы физикалық және эмоционалдық тұрғыдан шаршатуы мүмкін. Бұл қиындықтарды жеңу үшін баланы біртіндеп емшектен шығару қажет, сонда ана мен баланың дағдылары өзгеріске оңай бейімделеді.

Қабыну және басқа физикалық жайсыздықтар

Баланы емшектен шығарғанда, анада сүттің тоқтап қалуынан қабыну немесе мастит пайда болуы мүмкін, бұл ауырсыну мен ісінуге әкеледі. Емшек ұшының тітіркенуі немесе жарақаттануы да кездесуі мүмкін, бұл. Күйзелісті жеңілдету үшін кеудені толық босатпай, жаймен сүтті сауып алуға болады. Бірақ, сүтті толық сүзіп алмау маңызды, себебі бұл сүттің артық өндірілуіне әкеліп соғуы мүмкін.

Маститтің алдын алу және емдеу

Баланы емшектен шығарған кезде маститтің алдын алу үшін емізуді біртіндеп тоқтатып, емшекке шамадан тыс қысым жасалмауын қадағалау қажет. Емшекті таза ұстап, оның жөн босатылуына назар аудару маңызды, себебі сүттің тоқтап қалуы инфекцияның дамуына себеп болуы мүмкін.

Емшекке күтім жасау кеңестері

Баланы емшектен шығарғаннан кейін терісін арнайы майлармен немесе кремдермен күтім жасап, тітіркену мен құрғақтықтың алдын алу керек. Сонымен қатар, сүттің бөлінуі толықтай тоқтап, емшектен шығару процессі толықтай біткенше кеудені жылы ұстап, ауыр физикалық жаттығуларды азайту тура келеді.

Баладағы ұйқының бұзылуы

Жаңа ұйықтау рәсімдерін енгізу

Көптеген балалар ұйықтар алдында анасының сүтін еміп солай ұйықтап қалғанға үйренуі мүмкін. Сондықтан, емшектен шығарғанда баланың ұйқыға жатуы қиын болуы мүмкін. Сондаықтан, баланы ұйықтар алдында тыныш музыка тыңдату немесе сүйікті жастықшаға жатқызып ұйықтауға дағдыландыруы мүмкін.

Балаға тыныштандыратын әрекеттер жасау

Баланы емшектен шығарғаннан кейін оны тыныштандыру үшін массаж жасау немесе жеңіл әуен қосу жақсы әсер етеді. Бұл әрекеттер баланың денесін босаңсытып, тыныш ұйықтауға көмектеседі, сонымен қатар оған эмоционалдық жайлылық сыйлайды.

Емшектен шығарудан кейінгі кезең

Бала үшін тамақтану тәртібін орнату

Баланы емшектен шығарғаннан кейін, тамақтану тәртібін орнату маңызды, себебі бұл оның асқазан-ішек жүйесін қалыпқа келтіруге көмектеседі. Әдетте, жаңа тамақ түрлерін біртіндеп енгізіп, тамақтану уақытын тұрақты ету қажет.

Қалыпты тамақтануды ұйымдастыру

Баланы емшектен шығарғаннан кейін оның ағзасы барлық қажетті қоректік заттарды басқа тағамдардан алуы керек, сондықтан дұрыс және теңгерімді дәрумендерге бай тамақтануды ұйымдастыру өте маңызды. Бұл баланың иммунитетін нығайтып, ас қорыту жүйесін қалыпты жұмыс істеуге бейімдейді.

Баланың қажетті қоректік заттарды алуы

Емшектен шыққаннан кейін балаға дәрумендер мен минералдарға бай, теңгерімді тамақтану қажет, өйткені ол бұрынғыдай ана сүтінен қоректік заттарды алмайды. Ақуыз, пайдалы майлар, көмірсулар және талшықтар бала ағзасының дұрыс дамуына, иммунитетінің нығаюына және энергия деңгейінің жоғары болуына ықпал етеді. Сонымен қатар, сүт өнімдері, жемістер, көкөністерді күнделікті рационға қосу керек.

Ананың денсаулығын бақылау

Гормоналды тепе-теңдікті қалпына келтіру

Емшектен шығарғаннан кейін ана ағзасында белгілі бір гормоналды өзгерістер орын алады, сондықтан өзін жақсы сезіну үшін дәрумендерге бай тағамдармен дұрыс тамақтанып, жеткілікті демалғаны маңызды. Пролактин мен окситоцин деңгейінің төмендеуі ананың көңіл күйіне әсер етуі мүмкін, сондықтан эмоционалдық қолдау мен өзіне күтім жасау аса маңызды болып табылады.

Физикалық жаттығулар және емшекке күтім жасау

Емшектен шығарған кезде анаға қандай да бір  жеңіл физикалық жаттығулар жасау сүт айналымын реттеуге және дененің жалпы тонусын сақтауға көмектеседі. Сонымен қатар, емшекті жылы ұстап, оған жылы компресстер қойып, қажет болған жағдайда артық сүтті сәл сауып отыру кеуде ауруының алдын алуға ықпал етеді.