Chaqaloqlar sanchig‘i - bu tashxis emas, shuning uchun aniq ta’rif yo‘q. Bu alomat ham, kasallik ham emas, demak, patologiya ham emas. Ularni davolaydigan dori-darmonlar yo‘q!
Sanchqlar - bu xatti-harakatlar majmuasi, aniqrog‘i, katta uchlik bilan ajralib turadigan bolaning yig‘isi.
Yig‘i epizodlari
Ko‘pincha xurujlar kunning ikkinchi yarmida, kechga yaqin yoki uxlashdan oldin, shuningdek, tunda paydo bo‘ladi.
Uyqu notinch va uzuq-yuluq bo‘lib qoladi.
Ko‘pincha yig‘lash chinqiriqqa aylanadi va bolaning harakat bezovtaligi bilan birga keladi. Uning yuzi qizaradi, og‘riq yoki norozilik ifodasi paydo bo‘ladi, mushtlari qisiladi, oyoqlari qorniga yaqinlashadi, beli egiladi. Bunday harakat faolligi natijasida bola qayt qilishi va ichakni bo‘shatishi mumkin.
Ota-onalarning bolani tinchlantirishga urinishlari behuda, bu ularning asabiy, ruhiy, ma’naviy va jismoniy toliqishiga olib keladi.
Sanchiqlar odatda tug'ilgandan keyin uchinchi haftadan boshlanadi va uch oygacha davom etadi. Hurujlarning eng yuqori tezligi odatda hayotning ikkinchi oyining o'rtalaridan oxirigacha sodir bo'ladi.
Agar chaqaloq o‘z vaqtida tug‘ilgan va yoshiga mos rivojlangan bo‘lsa, uning oshqozon-ichak tizimi yetilmagan deyish mutlaqo noto‘g‘ri. Uning organizmi aynan kerakli darajada shakllangan. Asrlar, ming yillar davomida shunday bo‘lib kelgan. Har bir yosh davri va har bir organizmning o‘ziga xos xususiyatlari mavjud, bu xususiyatlar chaqaloqlarda ham kuzatiladi.
Chaqaloq sanchiqlarining asl sabablari fanda ma’lum emas. Faqatgina nazariyalar va taxminlar mavjud bo‘lib, ularning ko‘pchiligi ichak bilan bog‘liq. Asab tizimi va tashqi omillarning rolini ko‘rsatuvchi tadqiqotlar ham bor.
Moyillashtiruvchi omillar
1. Oiladagi chekish
2. Kesarcha kesish, antibiotiklardan foydalanish
3. Ona ratsionidagi oziq-ovqat mahsulotlari:
4. Onalik va chaqaloqlik distressi
5. Oziqlantirish texnikasi
6. Kun tartibi
Sanchqilarning amalga oshish yo‘llari
Buning yagona sababi bo‘lmaydi. Ko‘pincha ular bir nechta, shuning uchun yechimga yondashuv bir tomonlama emas, balki oilaning barcha a’zolarini jalb qilgan holda kompleks bo‘lishi kerak!
Uch soatdan ortiq davom etadigan kuchli, uzoq muddatli yig‘lash quyidagi belgilar bilan birgalikda tibbiy yordamga murojaat qilish uchun sabab bo‘ladi:
Bolalarida sanchiq rivojlangan barcha oilalarni birlashtiradigan narsa ota-onalarning o‘z kuchiga ishonmasligi va onaning o‘zini past baholashidir. Ona bola uchun tayanch, u kimga suyanishi mumkin? Ayol bolaga g‘amxo‘rlik qiladi, oila esa ayolga g‘amxo‘rlik qiladi..
"Ona-bola" juftligida kimdir yetakchi, kimdir ergashuvchi bo‘lishi kerak. Ona o‘z mavqeini yo‘qotsa, chaqaloq tayanch va himoyani his qilmay qo‘yadi, natijada stress kuchayadi. Onaning barcha qo‘rquv va tashvishlari bolaga yuqadi. Stress gormonlari zudlik bilan ta’sir qilib, oshqozon-ichak tizimini jalb etgan holda reaksiyalar zanjirini ishga tushiradi, qorin sohasida spazm va og‘riq paydo bo‘lishiga olib keladi.
Oila a’zolari va yaqinlarining sa’y-harakatlari ayol-onaga yordam va qo‘llab-quvvatlashga qaratilishi kerak. Uni tanqid va ta’na qilish mumkin emas! Bolaning otasi tomonidan ko‘rsatiladigan e’tibor va qo‘llab-quvvatlash bebaho.
Oiladagi uyg‘un munosabatlar va onaning xotirjamligi sanchiqni oldini olish va to‘g‘rilashning kuchli omillaridir.
Bizning fikrimiz subyektiv. Mutaxassis (shifokor yoki psixolog) bilan aniqroq muloqot qilish uchun bolangizning xulq-atvori va o‘z harakatlaringizni kuzatib boruvchi kundalik yuritishni boshlang. Voqealarni bunday qayd etish hatto yordam so‘ramasdan ham sabab-oqibat bog‘liqliklarini aniqlashga yordam beradi. Ehtimol, javoblar "yuzada" yotgandir.
O‘zingizni uning o‘rniga qo‘ying. Tasavvur qiling, uzoq vaqt davomida siz doimiy ovozlar va harakatlar qurshovida yashab keldingiz, sizga barcha kerakli narsalarni ta’minlagan va holatingizni saqlab turgan cheklangan makonda bo‘ldingiz; holatni o‘zgartirish uchun kuch sarflashingiz kerak edi. To‘satdan hammasi o‘zgarib ketdi. Ovozlar faqat kunduzi eshitiladi, harakatlanish uchun cheksiz erkinlik bor, va holatni saqlab turishga hech narsa yordam bermaydi. Buning ustiga nima bo‘layotganini tushunish mushkul, buni birovga tushuntirish undan-da qiyin. Sizning munosabatingiz qanday bo‘lardi? Masalan, noqulay holatga, teridagi qichishishga, ochlikka, hamma narsani avvalgidek qaytarish istagiga? Siz nima qilgan bo‘lardingiz?
Bachadonda bo‘lganini eslatuvchi hamma narsa kichkintoylarga yaxshi ta’sir qiladi. Yo‘rgaklash uning devorlariga taqlid qiladi, oq shovqin - uning tovushlariga, tebranish - uning harakatlariga taqlid qiladi.
Tinchlantirishning samarali usuli chalg‘itishdir. Tasvirlarni tez-tez almashtiradigan reklama, tovushli o‘yinchoqlar yoki shamol musiqasi, miltillab turgan chiroqli marjonlar, ventilyator, dush diqqatni tashqi qo‘zg‘atuvchilarga yo‘naltirishga yordam beradi. Vizual yoki tovush omillarining jismoniy omillar bilan uyg‘unlashuvi, masalan, yuzga shamolni puflash yoki tanada suv tomchilarini his qilish bunga yanada ko‘proq yordam beradi.
Kimgadir suv muolajalari, kimgadir oddiy sayr, kimgadir avtomobilda sayr qilish, kimgadir massaj yordam beradi. Usulni topish mumkin. Asosiysi - tushkunlikka tushmaslik va kichkintoyni tushunishga harakat qilish.
Bola ham inson, barcha insoniy xususiyatlar unga yot emas. Kunduzi uxlab, ota-onasini xursand qilsa, kechasi nima qilishi kerak? To‘g‘ri, uyg‘oq bo‘lishi kerak. Savol shundan kelib chiqadi. Balki ota-onaning o‘zida sanchiq bordir? Axir ular o‘z qo‘llari bilan tekis joyda o‘zlariga muammo yaratib oldilar.
Bola o‘ziga e’tibor talab qiladi! Qattiq uyquning siri faol o‘tkazilgan kunda yotadi. Qanday qilib? Faol tarzda: ovqatlantirish, uyg‘oqlik, gimnastika, massaj, muloqot, muhitni o‘zgartirish va hokazo. Shunda kunduzi sarflagan mehnatingiz kechasi osoyishta uyqu bilan mukofotlanadi.
Inson terisi va shilliq qavatlarida viruslar va bakteriyalarning turli-tuman xillari yashaydi. Bu xilma-xillik g‘oyat muhim ahamiyatga ega. Ular hammasi birgalikda organizmning ichki muhitini himoya qiluvchi o‘ziga xos "chegara qo‘riqchilari" vazifasini bajaradi. Bunda ichak immun tizimining mashq maydoni hisoblanadi. Unda qancha ko‘p turdagi mikroblar mavjud bo‘lsa, organizm shuncha ko‘p moslashgan (mashq qilgan) bo‘ladi.
Agar ichak mikroflorasi o‘z vazifasini bajara olmasa yoki ularning miqdori juda oz bo‘lsa, insonga nisbatan zararli mikroblar ustunlik qila boshlaydi, teri va shilliq qavatlarga zarar yetkazib, ularning funksiyalarini buzadi. Bu esa o‘tkazuvchanlikning ortishiga, himoya funksiyalarining yomonlashishiga va bir qator salbiy oqibatlarning rivojlanishiga olib keladi.
Bunday hollarda sinovdan o‘tgan do‘stlar - probiotiklar yordamga kelishi mumkin.
Butun dunyoda faqat ikkita mikroorganizm - Chr. Hansen kompaniyasining LGG va BB-12 o‘z samaradorligi bo‘yicha eng katta dalillar bazasiga ega. Ular ichak mikrobiotasining tarkibi va xilma-xilligiga, axlat shakllanishiga (soni va quyuqligiga), shuningdek kayfiyatimiz va xulq-atvorimizga ta’sir ko‘rsatadi.
Kichkintoy ovqatida LGG mavjudligi yig‘lash va bezovtalik epizodlarini kamaytirishi isbotlangan.
Probiotik turlarining bir qismi, jumladan L.rhamnosus LGG® ham, fermentativ faollikka va ovqatni boshqa mahsulotlarga aylantirish xususiyatiga ega. Bu jarayon ko‘pincha sut kislotasi va metabolizmning boshqa yakuniy moddalarini hosil qilish orqali yuz beradi. Shu sababli, Qatiq mahsulotlari tarkibida nafaqat probiotiklar, balki ularning metabolitlari ham mavjud bo‘lib, ular ovqat hazm qilish jarayoniga ijobiy ta’sir ko‘rsatadi.
Biolakt, bolalar qatig‘i yoki yogurt kabi qaymog‘i olinmagan sigir (va boshqa hayvonlar) suti asosidagi qatiq mahsulotlarini hayotining dastlabki sakkiz oyidagi bolalar ovqatida ishlatish mumkin emas. Buning uchun tarkibi bo‘yicha balanslangan va qat’iy ishlab chiqarish nazoratiga ega bo‘lgan bolalar qatiq aralashmalari yaratilgan. Ularni tug‘ilishdan boshlab va hatto to‘liq miqdorda qo‘llash mumkin. Oziqlanish ratsioniga bunday aralashmani, masalan, Nutrilak Premium Кисломолочный qo‘shish ovqat hazm qilish jarayonini yengillashtiradi, muntazam ich kelishiga yordam beradi va mikrobiota muvozanatini saqlashga ko‘maklashadi.
Sigir suti oqsillariga allergiya (SSOA) hozirgi vaqtda erta yoshdagi bolalarda tez-tez uchraydigan hamroh hisoblanadi. Ularning ona yoki bolalar ratsionida bo‘lishi motorikaning buzilishiga va ichak shilliq qavatining yallig‘lanishiga olib kelishi mumkin. Shuning uchun 2 haftadan 4 haftagacha bo‘lgan davrda onalar ovqatidan har qanday ko‘rinishdagi sut mahsulotlarini (qaymog‘i olinmagan sutdan tortib, qatiq mahsulotlari, pishloq va sanoat mahsulotlari tarkibidagi quruq sutgacha) chiqarib tashlash tavsiya etiladi.
Aralash yoki sun’iy oziqlantirishda oddiy aralashmani maxsus tayyorlangan, masalan,, Nutrilak Premium Гипоаллергенный kabi aralashma bilan almashtirish maqsadga muvofiq. Bu aralashmada nafaqat oqsil o‘zgartirilgan, balki oligosaxaridlar va probiotiklar (V. Lactis (BB-12)tm bifidobakteriyalari va L.rhamnosus (LGG)® laktobakteriyalari) ham mavjud.
Sanchiq paydo bo‘lishi bolani oziqlantirish turiga bog‘liq bo‘lmaganligi sababli, ona suti bo‘lmaganida aralashmani tanlash va yangisiga o‘tish dolzarb bo‘lishi mumkin.
Bu tanlovni qanday amalga oshirish kerak? Nimalarni e’tiborga olish lozim?
Birinchidan, oqsilga. Chaqaloqlar ovqat hazm qilish tizimining o‘ziga xos xususiyatlarini hisobga olgan holda, qisman ishlov berilgan va parchalangan (gidrolizlangan) oqsil eng kam yuklamani ko‘rsatadi.
Ikkinchidan, sut shakari (laktoza) miqdoriga. Ko‘pincha bolalarda laktaza fermenti kam ishlab chiqariladi yoki yetarli miqdorda bo‘lmaydi. Aralashmadagi laktozaning kamayishi qorin dam bo‘lishi va bijg‘ish jarayonlarining rivojlanish xavfini kamaytiradi.
Uchinchidan, pre- va probiotiklarga. GOS/FOS kompleksi muntazam yumshoq ich kelishiga yordam beradi. LGG® bolaning bezovtaligini sezilarli darajada pasaytiradi va yig‘lash xurujlari sonini kamaytiradi.
Nutrilak Premium Комфорт maksimal darajada qulay ovqat hazm qilishni ta’minlaydi
