Bir yoshdan oshgan bolalar uchun aralashmalar

Bir yoshga to'lgunga qadar bolaning asosiy oziqasi ona suti yoki sutli aralashma hisoblanadi. Qo'shimcha ovqat mahsulotlari, birinchi navbatda, yangi oziqa bilan tanishish va ularga ko'nikish, shuningdek, o'sib borayotgan organizm uchun ona suti yoki sutli aralashmada yetarlicha bo'lmagan oziqa moddalari bilan qo'shimcha ravishda ta'minlash uchun kiritiladi.

Bir yoshdan so`ng, bola taomnomasidagi mahsulotlar o’rni o'zgaradi va qo'shimcha ovqat sifatida xizmat qilgan mahsuotlar, asosiy oziqa manbaiga aylanadi. Xo'sh, bola ratsionida sutli aralashmani qoldirish kerakmi yoki uni oddiy sut va qatiq mahsulotlari bilan almashtirish kerakmi? 

Bir yoshdan so`ng bola ovqat bilan, yoshiga mos ravishda, oziqa moddalari, vitaminlar va minerallarni olishi kerak. Buning uchun uning taomnomasida har kuni turli sabzavotlar, mevalar, go’sht, baliq va sut mahsulotlari bo’lishi lozim.

Sutli aralashma endi to’laqonli ovqat o'rnini bosmaydi. Bunda bir yoshdan oshgan bola ehtiyojlari va hazm qilishda o’ziga xosligini hisobga olgan holda ishlab chiqilgan mahsulotni sutli aralashma deyish ham noto`g`ri bo`ladi, bolalar sutli ichimliklari deb atash to’g’riroq bo'ladi. Ular bola rasionini boyitib, oziqaviy ehtiyojlarini qondirishga yordam beradi.

Bolalar sutli ichimliklari oziqlantirish turidan qat'iy nazar, barcha bolalarga tavsiya etiladi. Sun`iy oziqlantirishdagi bolalar uchun ham, emizikli bolalar uchun ham, ular vitamin va minerallar yetishmovchiligini oldini olishga yordam beradi va ovqatning qulay hazm bo’lishini ta'minlaydi. Shuning uchun, bir yoshdan keyin ham, sutli aralashma bola taomnomasida qolishi lozim.

Bir yoshdan oshgan bolalar uchun quruq sutli aralashmani kamchiliklariga, iste’moldan oldin uni ma'lum bir haroratdagi suv bilan suyultirish kerakligi va tayyorlash paytida proporsiyalarda adashish mumkinligi kiradi. Buni oldini olish uchun bolaga tayyor sutli aralashma berish mumkin.

Bir yoshdan oshgan bolalar uchun uchinchi formula sutli aralashmalari, bir yarim yoshdan keyin esa to'rtinchisi mos keladi. Qadoqda 3 yoki 4 raqamlari va bolaning yoshi ko'rsatilgan bo'ladi. Ikkinchi bosqich formulasi 6 oydan 12 oygacha bo'lgan bolalar uchun mo’ljallangan bo’lib, bir yoshli bola uchun to’g’ri kelmaydi, o’sayotgan organizm ehtiyojlarini qondirmaydi.

Bir yoshdan oshgan bolani butilkachadan asta-sekin ajratish va sutli aralashmani boshqa idishdan ichishga o'rgatish kerak. Bir yarim yoshga kelib, bola uni mustaqil ushlab,undan o’zi icha olishi kerak. 

Ikki yoshga borib, sutli aralashmalar bola ratsionidagi asosiy suyuq mahsulot bo’lmaydi. Uni kechasiga so’ngi ovqat sifatida qoldirish yoki tushlikdan keyin va yotishdan oldin berish mumkin, ya'ni kuniga 1-2 mahal sutli aralashma bilan ovqatlantirishni qoldirish mumkin.

Bolalar sutli aralashmasini, bola bir kunda iste’mol qiladigan sut mahsulotlarining umumiy hajmida ko’rish kerak.  Bu yoshdagi norma kuniga 500-600 ml ni tashkil qiladi. Ulardan qatiq mahsulotlari 200 ml dan, tvorog 45-50 g, pishloq 5 g dan oshmasligi kerak. Qolgan miqdordan sut bo'tqasini tayyorlash uchun ishlatiladigan tabiiy to‘liq sut hajmini olib tashlang - 50-100 ml. Shunday qilib, bir yoshdan oshgan bola kuniga 200-400 ml sutli aralashma ichishi mumkin.

Bir yoshdan oshgan bolalar sutli aralashmasi sut va qatiqdan nimasi bilan farq qiladi?

Bir yoshdan oshgan bola faqat sut va qatiq mahsulotlarini iste’mol qilsa, u keragidan ortiq oqsil olib, vitamin va minerallar moddalar tomonidan esa tanqislik yuzaga kelishi mumkin. 

Sutli aralashmada oqsil miqdori yosh standartlariga moslashtiriladi. Shuningdek uning tarkibida, miya shakllanishi uchun zarur bo'lgan po’lito`yinmagan yog' kislotalari, A, C, E, D vitaminlari, selen, marganes, kalsiy va fosfor, temir, sink va mis, probiotiklar va prebiotiklar mavjud. Shu tarzda, sutli aralashma, tabiiy to‘liq sut va qatiq mahsulotlariga qaraganda bola organizmi ehtiyojlarini yaxshiroq qondiradi.

Ammo bolada sigir suti oqsiliga allergiya yoki uni ko`tara olmaslik bo'lmasa, sut mahsulotlari uning taomnomasida bo’lishi lozim. Chunki, sutli aralashma bola taomnomasida sut mahsulotlarini to’ldiradi, lekin o’rnini bosmaydi.