Bo’lajak onaning to’liq ovqatlanishi homiladorlikning normal kechishi va ijobiy natijasini ta`minlaydi, ayolning sog’lig’i va yaxshi kayfiyatini maqbul holatda saqlaydi, tug’ilishdan oldin va keyin bolaning normal o’sishi va rivojlanishiga yordam beradi. Bo’lajak ona bu davrda xilma-xil ovqatlanishi va o’zining ham, bo’lajak bolaning ham hayotiy muhim ozuqaviy moddalarga va quvvatga bo’lgan ehtiyojini qondirishi kerak.
Homiladorlik paytida ratsion qanday bo’lishi kerak?
Qaysi mahsulotlarni afzal ko’rish kerak?
Bo’lajak ona uchun zarur bo’lgan ozuqa moddalari va quvvat miqdori quyidagi mahsulotlar bilan ta`minlanadi:
• Go’sht va go’sht mahsulotlari, parranda go’shti, baliq, tuxum, dukkaklilar (ehtiyotkorlik bilan. Ichakning fiziologik gipotoniyasi fonida meteorizm va ichak sanchiqlari ehtimoli yuqori).
• Sut va sut mahsulotlari - kefir, ryajenka, yogurt, tvorog, smetana, sariyog’.
• 2, 3 - trimestr oxirida qatiq mahsulotlari bilan ehtiyot bo’ling. Jig’ildon qaynashi xavfi ortadi.
• Sabzavotlar, ko’katlar, mevalar, rezavorlar, sharbatlar
Sabzavotlardan qovoqcha, patisson, baqlajon, qovoq, lavlagi, sabzi, gulkaram, oq karam, bryussel karami, brokkoli, tomat, bodring, yashil no’xat, loviya, kartoshka, pomidor, salat, selderey, ukrop, petrushka va boshqalardan foydalanish afzalroqdir. Muzlatilgan sabzavot va mevalardan foydalanishga ruxsat beriladi. Ovqatlanishda kuniga 500 g gacha sabzavot, 300 g gacha meva va rezavorlar, shu jumladan quruq mevalar – olxo’ri, quritilgan o’rik, mayiz, anjir mumkin.
Ichimliklar sifatida turli xil morslar, kompotlar foydalidir.
• Non, non mahsulotlari, grechka, makkajo’xori, suli, guruch (ehtiyotkorlik bilan, ichak gipotoniyasi fonida ich qotishini keltirib chiqarishi mumkin), so’k va boshqa bo’tqalar, makaron mahsulotlari. Qandolat mahsulotlari miqdori kuniga 50-60 g gacha cheklanishi kerak.
• Salat, vinigret va boshqa ovqatlarga qo’shiladigan kungaboqar, makkajo’xori, zaytun va boshqa o’simlik yog’lari. Kungaboqar yog’i ko’p miqdorda estrogenlarning o’tmishdoshi araxidon kislotasini o’z ichiga oladi. Estrogenlar tug’ruq faoliyatini ishga tushirishda muhim ahamiyatga ega. Shuning uchun, 37-haftadan boshlab, salatlarga qo’shishda qayta qilinmagan kungaboqar yog’ini ishlatish afzal ko’riladi.
To’g’ri ovqatlanish likopchasi
Asosiy ovqat quyidagilarni o’z ichiga olishi kerak:
• 1 porsiya oqsil mahsuloti (go’sht, baliq)
• 1 porsiya kraxmalli mahsulot (makaron, kartoshka)
• 2 porsiya sabzavot +1 ta meva+1-2 porsiya sut mahsulotlarini
Bugungi kunda bolada oziq-ovqat allergiyasini rivojlanishining oldini olish uchun maxsus parhez bo’lmasligi kerak deb hisoblanadi. Aksincha, ba`zi mahsulotlardan sun`iy ravishda qochish bolada ushbu mahsulotga allergiyaning g’ayritabiiy rivojlanishiga olib kelishi mumkinligi isbotlangan, chunki u onasining qornida bo’lganida u bilan tanishmagan. Ratsion iloji boricha xilma-xil va to’liq bo’lishi kerak.
Nimani cheklash/istisno qilish kerak
• Alkogolli ichimliklarning barcha turlari
• Kofeinni kuniga 200 mg gacha cheklang (bu kuniga taxminan 1-2 porsiya qahvaga to’g’ri keladi).
• O’simlik choylari - ehtiyotkorlik bilan
• Tuz va sho'r mahsulotlar (2-3-trimestr)
• Konservalar
• Sintetik oziq-ovqat bo’yoqlari va fastfud
Vitaminlar va minerallarga bo’lgan ehtiyoj ortib borayotganini hisobga olib, homilador ayollar vitamin va mineral komplekslarni qabul qilishlari kerak. Tabiiy mahsulotlarda, afsuski, ularning miqdori yetarli emas, ayniqsa qish-bahor davrida. Ixtisoslashgan mahsulotlar vitamin va mineral komplekslarga nisbatan afzalliklarga ega, chunki ular ozuqaviy moddalar, vitaminlar, makro - va mikroelementlarning maqbul to’plamini o’z ichiga oladi.